درمان سریع برای ADHD وجود ندارد اما علائم آن قابل شناسایی و کنترل هستند. بهتر است والدین برای کمک کردن به خود و کودکشان در مورد این اختلال اطلاعات بیشتری کسب کنند.
همچنین برنامه تربیتی ویژه ای را متناسب با نیازهای فرزند خود طرح ریزی کنند. درست است که کنار آمدن با کودکان بیش فعال کار ساده ای نیست اما والدین باید بدانند که این افراد ذاتا بد نیستند اما بدون مصر ف دارو و رفتار درمانی نمی توانند رفتار خود را کنترل کنند. در این مورد خانواده، معلم و مدرسه باید با یکدیگر همکاری داشته باشند. والدین باید از تنبیه بدنی کودک خود جدا خودداری کنند و با او با محبت رفتار کنند.
دارو درمانی هم در صورت تجویز پزشک کمک بسیاری به این دسته از کودکان می کند. مطالعات نشان داده است رژیم های غذایی هم می تواند برای کمک به این افراد کارساز باشد.
کودکان بیش فعال باید از زیاده روی در مصرف شکر و غذاهای حاوی آن مانند کیک، شیرینی، شکلات، بیسکویت و نوشابه های شیرین که تحریک کننده هستند خودداری کنند.
درمان کودکان بیش فعال
داروهای درمان بیش فعالی
تجویز دارو باید زیر نظر پزشک باشد و نام این داروها را فقط برای اطلاعات عمومی شما بیان می کنیم، این داروها به دو دسته محرک و غیر محرک تقسیم می شود.
داروهای محرک:
آدرال و آدرال ایکس آر
کنسترا
دکسدرین (Dexedrine)
فوکالی و فوکالین ایکس آر (Focalin )
Metadate CD and Metadate ER
متیلین و متیلین ای آر
ریتالین، ریتالین اس آر و ریتالین ال ای
ویوانسه
کوییلیوانت ایکس آر
داروهای غیرمحرک:
استراترا
اینتونیو
کاپ وای
راهکارهایی جهت درمان کودک بیش فعال توسط والدین
راهکارهایی برای درمان بیش فعالی توسط والدیندر ادامه به بیان راهها و آموزشهایی که والدین با یادگیری آن می توانند به درمان کودک بپردازند، اشاره می کنیم و شما برای پیدا کردن درمان دارویی مناسب می بایست حتما به پزشک مراجعه کنید. بیاد داشته باشید درمان کودک چه از نوع دارویی و چه از نوع رفتاری می بایست با مشورت با پزشک صورت پذیرد. از آنجایی که بیش فعالی بیماری پیچیده ای هست و افرادیکه به این بیماری دچار می شوند، مانند هم نیستند پس ارائه راهکاری موثر برای همه کودکان سخت است. اما بعضی از راهکارها و نکته های زیر می تواند به ایجاد فضایی مناسب برای درمان کودک موثر باشد.
به کودکتان محبت و مهربانی کنید، کودکان به اینکه به آنها توجه و محبت شود و آنها را تحسین کنند، نیاز دارند. این ابراز محبت می تواند هم به شکل بیان زبانی و هم به شکل لبخند، بغل کردن و نوازش محبت آمیز باشد.
در روز وقتی را برای آشنایی و صحبت با کودکتان بگذارید. سعی کنید این مدت فقط شما پیش او باشید و کودکان دیگر یا افراد دیگر مزاحم شما نشوند. در این مدت سعی به درک و تمرکز بر روی نقاط مثبت کودکتان کنید.
راههای برای افزایش عزت نفس کودکتان بیابید. کودکانی که دچار بیش فعالی هستند، معمولا در کارهای هنری و رزمی بهتر عمل می کنند. سعی کنید آنها را در کلاسهایی که دوست دارند ثبت نام کنید. توجه داشته باشید که بیشتر از حد توان فرزندتان از او انتظار نداشته باشید.
برای وی محیطی مربوط و مختص خودش بسازید و آنجا را به شکلی خاص و قابل تشخیص برای کودک سازماندهی کنید.
موقع حرف زدن با فرزندتان آرام و شمرده صحبت کنید و هنگام صحبت با وی ارتباط چشمی برقرار نمایید.
برنامه منظمی برای خواب، استراحت و غذا خوردن کودکان تنظیم کنید. کودکانی که دچار بیش فعالی هستند، به سختی می توانند خود را با تغییرات تطبیق دهند. اگر مجبورید تغییری ناگهانی در زندگی بدهید، حتما از قبل کودکتان را برای آن آماده کنید و درباره تغییر از قبل به او اطلاع دهید.
از استراحت کافی کودکانتان مطمئن شوید، خستگی علائم بیش فعالی را بدتر می کند.
از موقعیت های ناراحت کننده برای کودکتان تا آنجا که می توانید دوری کنید. نشستن در سخنرانی های طولانی و یا خرید در فروشگاههای بزرگ و گیج کننده برای کودک، بعضی از انواع این موقعیت هاست.
از تنبیه ها و دعواهای آرام، کوتاه و تاثیر گذار استفاده کنید. مانند قهری کوتاه مدت (البته اینقدر که کودک متوجه کارش بشود).
انرژی اضافه این كودكان باید از طریق فعالیت‌های مثبت، از جمله ورزش كردن، مصرف شود. بهتر است آنها را برای بازی به زمین‌های بزرگ برد و اجازه داد كه به فعالیت‌های لذتبخش بپردازند. یا این كه روزانه برای پیاده روی آنها را از خانه خارج كرد. در منزل نیز بایستی مسئولیت‌هایی كه از لحاظ جسمی قدری بچه‌ها را خسته می كند به آنها بسپاریم تا به این وسیله انرژی بیش از حد آنان گرفته شود. البته خوب است گاهی برای انجام این مسئولیت‌ها جوایزی هم در نظر بگیریم.
به خاطر داشته باشیم این كودكان را به هیچ وجه كتك نزنیم؛ زیرا رفتارهای انتقام جویانه از آنها سر خواهد زد. بهتر است با آنان مؤدبانه و با محبت صحبت كنیم. البته در برخورد با سایر كودكان نیز داشتن رفتاری مهرآمیز و عاری از خشونت لازم است
صبور باشید. زمانیکه با کودکتان برخورد می کنید، حتی زمانیکه وی خارج از کنترل است، صبور باشید. صبر و آرامش شما می تواند به کودکتان هم در آرام شدن کمک کند.
گروهی از موادغذایی – از جمله كاكائو، شكلات، قهوه، نسكافه، نوشابه‌های رنگی و تنقلات – باعث تحریك پذیری می‌شوند و لازم است تا حد امكان از دادن آنها به بچه ها خودداری شود.
خواب شبانگاهی این كودكان موضوع مهمی است؛ آنها باید شب‌ها زودتر به رختخواب بروند. بهتر است والدین برنامه خانواده را به گونه ای مناسب تنظیم كنند و به هر طریق ممكن به كودك بفهمانند این یكی از قوانین خانواده اوست كه شب‌ها تا دیروقت بیدار نماند. در همین زمینه توصیه می شود كودك از وسایلی چون كامپیوتر و تلویزیون به صورت افراطی استفاده نكند
چنانچه كودك بیش فعال از لحاظ توجه و تمركز بسیار مشكل داشته باشد و رفتارهای او موجب اذیت و آزار فراوان شود، بهتر است با روان پزشك كودك و نوجوان مشورت شود تا به صلاحدید او كودك مقداری داروی اختصاصی این اختلال را مصرف كند.
در درمان کودک واقع بین باشید و انتظار درمان یک شبه را نداشته باشید. برای درمان کودکتان برنامه طولانی مدت بریزید.
به خودتان استراحت بدهید، اگر شما خسته و تحت فشار باشید، تاثیر کمتری در درمان کودک دارید
کودکان بیش فعال در مدرسه
از مسئولین مدرسه در مورد برنامه هایی که آنها برای کمک به کودکان بیش فعال دارند، سوال کنید. این برنامه ها شامل، سنجش کودک، تنظیم برنامه درسی برای کودک دچار بیش فعالی، تغییر در ظاهر کلاس، تکنیک ها آموزشی مناسب کودکان بیش فعال و همکاری بین والدین و معلمان می شود.
با معلمان کودکتان صحبت کنید و از کارهایی که آنها برای کمک به کودکتان در کلاس انجام می دهند، حمایت نمایید. مطمئن شوید که معلم کودکتان را از نزدیک بررسی می کند و منعطف و صبور است.
داشتن رایانه در کلاس هم می تواند به کودک کمک کند، چراکه کودکانی بیش فعال ممکن است در نوشتن با دست مشکل داشته باشند.
مواد غذایی مناسب برای کودک بیش فعال
مواد غذایی مناسب برای کودک بیش فعالتعدادی از کودکان بیش فعال و کم توجه تا بزرگسالی با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند؛ حتی ممکن است در برخی از بالغین برای نخستین بار تشخیص اختلال بیش فعالی داده شود که البته معمولا سابقه آن از کودکی وجود دارد. این افراد در سنین بالاتر کمتر با مشکل پرتحرکی روبرو هستند و بیشتر احساس بیقراری می کنند.
رژیم غذایی کودک بیش فعال
آیا آنچه می خورید به توجه، تمرکز یا فعالیت بیش از حد شما کمک می کند؟ شواهد علمی روشنی وجود ندارد که بیش فعالی به علت رژیم غذایی یا مشکلات تغذیه ای ایجاد شود. تحقیقات نشان می دهند که برخی از غذاها ممکن است نقش کمی در تأثیر بر علائم بیش فعالی دارند. بنابراین اگر این بیماری را داشته باشید، آیا چیزهایی وجود دارد که نباید بخورید؟ یا اگر فرزند شما این بیماری را دارد، آیا باید رژیم غذایی خود را تغییر دهید؟
رژیم غذایی بیش فعالی
رژیم غذایی بیش فعالیاین رژیم شامل غذاهایی است که می خورید و مکملهای غذایی که ممکن است مصرف کنید. در حالت ایده آل، عادت های غذایی شما به بهبود عملکرد مغز کمک می کند و علائم را کاهش می دهد، مانند بی حوصلگی و عدم تمرکز. شما ممکن است در مورد این گزینه هایی که می توانید بر روی آن تمرکز داشته باشید بشنوید:
تغذیه عمومی
فرض این است که برخی غذاهائی که می خورید ممکن است علائم شما را بهتر یا بدتر کند. ممکن است بعضی از چیزهایی که می خورید باعث بهبود علائم شما نشوند.
رژیم مکمل
با استفاده از این برنامه، ویتامین ها، مواد معدنی یا سایر مواد مغذی را اضافه کنید. ایده این است که این مواد مغذی را نمی توانید از طریق آنچه می خورید دریافت کنید.
حذف رژیم های غذایی
این قسمت شامل غذاهایی است که باعث بدتر شدن علائم شما می شود.
اصول رژیم غذایی کودک بیش فعال
اصول رژیم غذایی کودک بیش فعال باید ها و نباید های رژیم غذایی کودک بیش فعال:
رژیم های بیش فعالی زیاد مورد تحقیق قرار نگرفته اند. داده ها محدود است و نتایج ترکیب می شوند. با این حال، بسیاری از متخصصان سلامت فکر می کنند که آنچه که می خورید و می نوشید ممکن است در کمک به نشانه ها نقش داشته باشد. یکی از متخصصان، ریچارد سون، MD، می گوید که آنچه برای مغز مفید است، احتمالا برای بیش فعالی خوب است. ممکن است بخواهید موارد زیر را بخورید:
رژیم غذایی با پروتئین بالا
لوبیا، پنیر، تخم مرغ، گوشت و آجیل می تواند منبع خوبی از پروتئین باشد. خوردن این نوع غذاها در صبح و برای تنقلات بعد از مدرسه مفید است. این مواد غذایی ممکن است به بهبود تمرکز کمک کند و احتمالا باعث می شود داروهای بیش فعالی به مدت طولانی عمل کند.
مصرف کمتر کربوهیدرات ساده
کاهش این غذاها: آب نبات، شربت ذرت، عسل، شکر، محصولات ساخته شده از آرد سفید، برنج سفید و سیب زمینی بدون پوست.
کربوهیدرات های پیچیده تر
اینها کربوهیدارت های خوب هستند. مصرف سبزیجات و برخی از میوه ها، از جمله پرتقال، نارنگی، گلابی، گریپ فروت، سیب و کیوی. این نوع غذا را در شب بخورید و ممکن است به خواب شما کمک کند.
اسیدهای چرب امگا ۳ بیشتر
می توانید امگا ۳ را در تن ماهی، ماهی قزل آلا و دیگر ماهی های سفید سرد پیدا کنید. گردو، آجیل برزیلی، و روغن زیتون و کلزا نیز غذاهایی است که دارای امگا ۳ است. شما همچنین می توانید مکمل اسید چرب امگا ۳ را مصرف کنید. FDA یک ترکیب امگا را به نام Vayarin به عنوان بخشی از استراتژی مدیریت بیش فعالی تایید کرده است.
مکمل های غذایی
بعضی از کارشناسان توصیه می کنند که افراد مبتلا به بیش فعالی روزانه ۱۰۰٪ ویتامین و مواد معدنی مصرف کنند. با این حال، متخصصان تغذیه دیگر فکر می کنند افرادی که رژیم غذایی نرمال و متعادل را می خورند نیازی به مکمل های ویتامین یا مواد مغذی ندارند. آنها می گویند هیچ شواهدی علمی وجود ندارد که مکمل های ویتامین یا مواد معدنی برای همه کودکان مبتلا به اختلال کمک می کنند. در حالی که یک مولتی ویتامین ممکن است خوب باشد زمانی که کودکان، نوجوانان و بزرگسالان رژیم های متعادل را مصرف نکنند، مگا دوز ویتامین ها می توانند سمی باشند. بنابراین از آنها اجتناب کنید. علائم بیش فعالی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اگر شما در حال مصرف مکمل هستید، با پزشک خود مشورت کنید.
حذف رژیم های غذایی و بیش فعالی
سعی کنید غذاهایی که علائم شما را بدتر می کند را نخورید. برخی می گویند ایده حذف همه چیز از رژیم غذایی بی اساس است و با شواهد علمی تایید نشده است. اما یک مطالعه نشان داده است که برخی از رنگ های خوراکی و نگهدارنده ها در بعضی از کودکان باعث بیش فعالی می شود. اما اثرات با سن و افزودنی متفاوت است . بر اساس مطالعات اخیر، آکادمی پزشکی کودکان اطفال اکنون موافق است که حذف مواد نگهدارنده و رنگ های غذایی از رژیم غذایی یک گزینه مناسب برای کودکان مبتلا به بیش فعالی است.
بعضی از کارشناسان توصیه می کنند که افراد مبتلا به بیش فعالی از این مواد جلوگیری کنند:
افزودنی های مواد غذایی
در سال ۱۹۷۵ یک متخصص آلرژی پیشنهاد داد که رنگ های مصنوعی، طعم دهنده ها و نگهدارنده ها ممکن است در بعضی از کودکان منجر به بیش فعالی شود. از آن به بعد، محققان و کارشناسان رفتار کودک، این موضوع را به شدت مورد بحث قرار داده اند.
رنگ های مصنوعی، به ویژه قرمز و زرد
مکمل های غذایی مانند آسپارتام،MSG (گلوتامات کلسیم) و نیتریت. برخی مطالعات بیش فعالی را به نگهدارنده بنزوات سدیم مرتبط می کنند.
قند
بعضی از کودکان پس از خوردن آب نبات یا سایر غذاهای شیرین، بیش از حد فعال می شوند. هیچ شواهدی نشان نمیدهد که این علت بیش فعالی باشد. برای بهترین تغذیه کلی، غذاهای شیرین باید جزئی از رژیم غذایی افراد باشند. اما شما می توانید با حذف آنها ببینید علائم بهبود می یابند یا خیر.
کافئین
مطالعات نشان داده اند که مقدار کمی از آن ها ممکن است در برخی از علائم بیش فعالی در کودکان موثر باشند. اما عوارض جانبی کافئین ممکن است بیش از هر مزایای بالقوه باشد. اکثر کارشناسان توصیه می کنند که مردم کافئین کمتری مصرف کنند یا از مصرف آن اجتناب کنند. این برای بیش فعالی دارو مصرف می کنید، کافئین می تواند برخی از عوارض جانبی را تشدید کند.
كودك بیش فعال احساس خطر نمی كند
کودکان بیش فعال احساس خطر نمیکنندكودكان بیش فعال در مورد كارها و اشیایی كه به طور طبیعی باید در برابر آنها احساس خطر كنند، خطری احساس نمی‌كنند، و اختلالات سلوك در این كودكان بعضاً دیده می شود، مثلاً بعضی از آنها رفتارهای پرخاشگرانه دارند یا برای آسیب رساندن به دیگران آنان را تهدید می كنند. ممكن است به حیوانات نیز صدمه بزنند. بعضی دیگر در اعمالی چون سرقت و تقلب و به طور كلی كارهایی كه تخلف از قوانین و مقررات محسوب می شود شركت می كنند.
کودک بیش فعال تمایل به كارهای خلاف و خطرناك دارد
کودکان بیش فعال تمایل به کارهای خطرناک دارنداین كودكان آچار پیچ گوشتی را داخل پریز برق می كنند؛ اشیاء و وسایلی را كه متعلق به خودشان نیست برمی‌دارند؛ تمایل بسیاری به كشیدن سیگار دارند (ته سیگارها را برمی دارند و علاقه به كشیدن آنها دارند) و همچنین گرایش به دروغگویی در آنها بسیار بالاست و اغلب دروغ می گویند. به علاوه آنان تمایل به ارتباط با كودكان و نوجوانان بزرگتر از خود دارند.
اغلب دوستانی بزرگتر از خود انتخاب می كنند و از مصاحبت با نوجوانان لذت می برند. بسیار مایلند در صحبت‌ها و فعالیت‌های آنان شركت كنند. همچنین گرایش به كارهای خلاف از جمله دزدی در آنها بسیار زیاد است. به نظر می رسد این كودكان زودتر از حد معمول چشم و گوششان باز می شود و به كنجكاوی‌های بسیار زیاد دچار می شوند. از لحاظ اجتماعی، كودكان بیش فعال تأثیر مثبتی بر دیگران نمی گذارند و مرتب مورد انتقاد قرار می گیرند.
آنها به دلیل دقت پایین، اغلب دچار اشتباه می شوند و انتقاد دیگران را نسبت به خود برمی‌انگیزانند. این بچه‌ها به جزئیات مسائل توجهی ندارند. حتی در بازی‌ها نیز با دشواری رو به رو می شوند و در ارتباط خود با بچه های دیگر مشكل پیدا می كنند. اغلب از دستورالعمل‌ها پیروی نمی كنند و از عهده تكالیف مدرسه و سایر كارها و وظایف برنمی‌آیند.
عملكرد اجتماعی و تحصیلی كودك بیش فعال كاهش می یابد
عملکرد ضعیف کودکان بیش فعال در مدرسه و اجتماعكودكان بیش فعالی كه دچار نقص توجه هستند، در تحصیل با مشكل مواجهند. دامنهِ توجه در آنها بسیار محدود است و به همین علت نمی توانند تمركز لازم را حین درس خواندن داشته باشند.
این كودكان به سرعت حواسشان پرت می شود و به كوچكترین محرك بیرونی واكنش نشان می دهند. در نتیجه عملكرد تحصیلی آنان پایین می آید و در یادگیری دچار مشكل می شوند. از لحاظ اجتماعی، كودكان بیش فعال تأثیر مثبتی بر دیگران نمی گذارند و مرتب مورد انتقاد قرار می گیرند. آنها به دلیل دقت پایین، اغلب دچار اشتباه می شوند و انتقاد دیگران را نسبت به خود برمی‌انگیزانند. این بچه‌ها به جزئیات مسائل توجهی ندارند.
حتی در بازی‌ها نیز با دشواری رو به رو می شوند و در ارتباط خود با بچه های دیگر مشكل پیدا می كنند. اغلب از دستورالعمل‌ها پیروی نمی كنند و از عهده تكالیف مدرسه و سایر كارها و وظایف برنمی‌آیند.
کودکان بیش فعال از درگیر شدن با تكالیفی كه مستلزم تلاش ذهنی مداوم است، می پرهیزند. اغلب، وسایل خود را گم می كنند و دچار فراموشكاری‌اند. به طور افراطی حرف می زنند و پیش از تمام شدن پرسش‌ها، پاسخ می دهند. منتظر نوبت ماندن برایشان دشوار است و بسیاری اوقات مزاحم كار دیگران می شوند.
اثر ورزش در اختلال بیش فعالی
ورزش کردن سبب ترشح مواد شیمیایی و انتقال دهنده های عصبی از مغز می شود. یکی از این مواد دوپامین است که باعث افزایش توجه می شود. از سوی دیگر ورزش سبب افزایش جریان خون و بهبود تفکر، برنامه ریزی و مدیریت رفتار و احساس می شود. حین ورزش عروق بدن گشاد شده و قدرت تفکر به دلیل افزایش و بهبود جریان خون بهبود می یابد. بنابراین خوب است که فرزندتان در ساعت مشخصی از روز به طور منظم ورزش کند.
پیشگیری از اختلال بیش فعالی
پیشگیری از اختلال بیش فعالیتوجه مادر باردار به اصول سلامت در پیشگیری از این اختلال نقش بسزایی دارد. رعایت رژیم های غذایی سالم و مراجعه منظم به پزشک متخصص توصیه ما به شما مادران باردار است. پرهیز از سیگار کشیدن و استعمال مواد مخدر هم در پیشگیری از بیش فعالی موثر شناخته شده است.
تحقیقات نشان داده اند مادرانی که در دوران باداری سیگار می کشند با احتمال دو برابر صاحب فرزندان مبتلا به اختلال بیش فعالی می شوند. گفته می شود مصرف قند و ادویه زیاد نشانه های بیش فعالی را تشدید می کند. علت این پدیده را می توان در اثر این مواد بر جریان قند خون دانست. بنابراین بهتر است از همان ابتدا تعادل را در رژیم غذایی فرزندتان رعایت کنید.
یکی از مهم ترین روش های پیشگیری از این اختلال برقراری نظم و قانون در زندگی روزمره کودک است یعنی به او یاد بدهیم که چه موقع باید از خواب بیدار شود، بازی کند، غذا و میان وعده را چه موقع بخورد، چقدر اجازه تماشای تلویزیون دارد و… می توانید این فعالیت ها را در قالب اشکال و طرح های ساده روی کاغذ بکشید و به دیوار اتاق یا آشپزخانه بزنید و از فرزندتان بخواهید که هر کدام را ردیف به ردیف انجام دهد.
بیش فعالی در کودکان زیر ۲ سال
بیش فعالی در کودکان زیر دو سالبسته به درجه مهارت تکلم در کودک بیش فعالی می تواند در میزان مهارت شنیداری، خلق وخو، توجه انتخابی و جهت یابی او اثرگذار باشد. والدین این کودکان باید به میزان خواب فرزند خود توجه ویژه ای داشته باشند زیرا مشکلات خواب کودک با ابتلای او به این اختلال ارتباط دارند زیرا کمبود خواب، توجه و توان حافظه را کاهش می دهد.
یادتان باشد که نوپایان ۱۲ تا ۱۸ ماهه باید بتوانند ۲۰ کلمه را بفهمند یا بگویند. بچه های ۲ ساله باید حدود ۲۰۰ کلمه را بفهمند و در سن ۲تا۳ سال دایره لغات کودک به بالای ۹۰۰ عدد می رسد و نوپا می تواند تا ۳۰۰ کلمه را به زبان بیاورد. البته این تعداد برای تمام بچه ها یکسان نیست و از آنجا که پسر ها دیر تر از دختر ها به حرف می افتند می توان گفت که پسر ها از دختر ها بیش فعال ترند.
تشخیص بیش فعالی در کودکان زیر یک سال
تشخیص بیش فعالی در کودکان زیر یکسالتشخیص بیش فعالی بعد از حدود 6 سال به طور قطعی داده می شود که کودک وارد محیط رسمی آموزش می شود. چون باید علائم رفتاری در دو محیط مجزا مثلا خانه و مدرسه دیده شود تا تشخیص درستی باشد ولی علائمی که احتمالا در نوزادی این کودکان وجود دارد می تواند این ها باشد:
نسبت به محرک های بیرونی بسیار حساسند و واکنش بیشتر نشان می دهند و تحت تاثیر صدا، نور، حرارت و سایر تغییرات محیطی خیلی زود ناراحت می شوند.
غان و غون ها و صداهایی که تولید می کنند ممکن است خیلی بیشتر باشد.
بی خوابی بیشتری دارند.
بی قراری در دست و پاهایش مشهود است.
مدت زمانی که به یک تصویر خیره می شوند خیلی کوتاه است.
این علائم باید توسط روانشناس روی رفتارهای نوزاد بررسی شود و اگر لازم بود تکنیک هایی به والدین برای برخورد صحیح با چنین کودکانی داده می شود تا از لطمه های آینده تا حد زیادی جلوگیری شود. امکان این بررسی با مشاوره حضوری وجود دارد.
چه موقع کودک بیش فعال می‌شود؟
چه موقع کودک بیش فعال می شودکودک بیش‌فعال معمولا از حدود 3 سالگی و همزمان با رشد عملکردهای حرکتی، نشانه‌های بیش‌فعالی را نشان می‌دهد، اما معمولا تشخیص این اختلال تا شروع دوران پیش‌دبستانی و دبستان به تعویق می‌افتد.
البته بسیاری از کودکان با شروع راه رفتن و در راستای شناخت بیشتر دنیای بیرونی اقدام به کنکاش محیط و جنب و جوش فراوان می‌کنند و به همین دلیل نباید در تشخیص کودکان به عنوان مبتلا به این اختلال عجله کرد.
در واقع معمولا تنها وقتی یک کودک مبتلا به این اختلال در نظر گرفته می‌شود که علائم وی باعث اختلال در روابط با همسالان، والدین و اولیای مدرسه شود.
چگونه باید با کودک بیش فعال رفتار کرد؟
چگونه باید با کودک بیش فعال رفتار کردنکته مهم در برخورد با این کودکان این است که والدین و معلم‌ها باید در قبال ایشان صبوری بیشتری داشته باشند و در عین حال به ایشان کمک کنند که بویژه در مدیریت زمان عملکرد بهتری داشته باشند. بسیار دیده می‌شود که این کودکان بی‌گناه، به جرم اختلالی که خود تقصیری در آن ندارند مورد شماتت و گاه متاسفانه تنبیه شدید توسط بزرگ‌ترها قرار می‌گیرند. این در حالی است که مطالعات مختلف نشان می‌دهند تنبیه بدنی نه‌تنها تاثیر مفیدی بر کودک و تغییر رفتار وی ندارد بلکه می‌تواند سبب مشکلات جدی در روان وی شود.
یک باور اشتباه : اعتیاد به ریتالین در کودک بیش فعال
اعتیاد به ریتالین
مادرانی که کودکشان را به علت بیش‌فعالی پیش روانپزشک می‌آورند معمولا از در و همسایه شنیده‌اند که قرص ریتالین اعتیادآور است. واقعیت این است که اگر کودک تحت نظر پزشک تحت درمان با این دارو یا هم خانواده‌های آن قرار بگیرد و میزان دارو در ویزیت‌های منظم براساس نیاز بدن کودک تنظیم شود، احتمال وابستگی، سوءمصرف و مصرف بی‌رویه بسیار کم و نزدیک به صفر است.
مشکل آنجا ایجاد می‌شود که خانواده‌ها و افراد در سنین مختلف اقدام به مصرف خودسرانه این دارو می‌کنند و چون با اصول علمی مصرف آشنا نیستند با مصرف بی‌رویه به یک الگوی عجیب و غریب از مصرف دارو دچار می‌شوند. پس مصرف دارو در این کودکان تحت نظر روانپزشک با خطر بسیار پایین اعتیاد همراه است.
روش جدید نوروفیدبک برای درمان بیش فعالی
روش جدید نوروفیدبکمدتی است یک روش جدید برای درمان انواع اختلالات روانپزشکی از جمله اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی معرفی شده است که براساس تکنیک‌ها و دستگاه‌های مورد استفاده به نام نوروفیدبک یا بیوفیدبک شناخته شده است. این روش گرچه شاید برای درمان این اختلال اثراتی داشته باشد، اما اثر آن بسیار کمتر از مصرف داروست و با توجه به هزینه بالای آن برای خانواده‌ها به عنوان یک گزینه ارجح مطرح نیست و به صورت علمی نمی‌توان آن را به عنوان تک درمان در بیماران مبتلا به بیش‌فعالی پیشنهاد کرد.
درمان کودکان بیش فعال چیست؟
درمان کودک بیش فعالبرای درمان این اختلال دارو و روش‌های مختلفی استفاده شده است که نتیجه اکثر مطالعات علمی این است که درمان دارویی برای این اختلال مهم‌ترین و موثرترین روش در این بین است. معروف‌ترین و شایع‌ترین درمان موثر در این بین قرص متیل فنیدیت یا ریتالین است که مدت هاست در سراسر جهان درمان اصلی این اختلال است.
درمان تا کی باید ادامه پیدا کند؟
درمان دارویی این کودکان همان طور که گفته شد بهتر است در سنین کودکی و حدود پیش‌دبستانی آغاز شود و در صورت درمان مداوم حدود نیمی از این کودکان در نوجوانی قادرند بدون درمان دارویی عملکرد طبیعی و مطلوبی داشته باشند، اما نیم دیگر نیازمند درمان ادامه دار با دارو هستند. همان گونه که یک مبتلا به بیماری پرفشاری خون نیز نیازمند درمان مداوم با داروی ضد فشار خون است.
مشکلات خواب کودکان بیش فعال
بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی یا (ADHD (Attention deficit-hyperactivity disorder دارای مشکلات خواب هستند.
این کودکان به سختی خواب می روند، به خصوص اگر دچار خر خر و آپنه خواب نیز باشند. مطالعات تخمین زده اند که نصف تا سه‌چهارم کودکان مبتلا به ADHD دارای مشکلات خواب هستند.
این مشکلات شامل موارد زیر می باشد:
- خرخر کردن و آپنه خواب
در کودکان مبتلا به ADHD میزان خرخر کردن در خواب، سه برابر افراد دچار ناراحتی های روحی است. خرخر کردن نشانه ای از آپنه خواب نیز می باشد. آپنه خواب مشکلی است که در آن، تنفس شخص در خواب، قطع و وصل می شود. آپنه خواب مانع از خواب راحت می شود و معمولا خود فرد متوجه آن نمی گردد. - سندرم پای بی قرار
از چهار کودک مبتلا به ADHD، یک کودک سندروم پای بیقرار را دارد و برای کاهش آن، پاهای خود را به سرعت در خواب تکان می دهد. تلویزیون و بازی های ویدیویی یا کامپیوتری، انرژی کودکان را بالا می برند. پس قبل از رفتن به رختخواب، تلویزیون و کامپیوتر را خاموش کنید - سندرم حرکت دوره ای عضو بدن
این سندرم همانند سندرم پای بی قرار است، اما در این سندرم دست ها نیز همراه با پاها تکان می خورند. - سخت به خواب رفتن
یک بررسی نشان داد که 71 تا 84 درصد بچه های مبتلا به ADHD به سختی می خوابند. - سخت خواب ماندن
همان بررسی نشان داد 27 تا 49 درصد بچه های مبتلا به ADHD در خواب می چرخند و جابجا می شوند و 25 تا 36 درصد آنها، به طور مکرر از خواب بیدار می شوند.
10 راه بهتر خوابیدن کودکان بیش فعال
- مقدمات زمان خواب را ایجاد کنید.
رعایت مقدمات خوابیدن می تواند یک علامت قوی به مغز برساند، مبنی بر اینکه زمان خواب فرا رسیده است، مثل مسواک زدن دندان ها، خاموش کردن لامپ های اضافی، پوشیدن لباس خواب و … . اگر شما این کارها را هر شب قبل از خوابیدن انجام دهید، کودک شما نیز آنها را می بیند و این عادات را رعایت می کند. - قبل از خواب، آرام باشید.
سعی کنید کودک قبل از خواب، فعالیت بدنی زیادی انجام ندهد و آرام باشد، مثلا شما می توانید 30 دقیقه در کنار رختخواب او باشید و کتاب برایش بخوانید. به طور کلی فعالیتی را انجام دهید که کودک احساس آرامش کند. نوشاندن یک لیوان شیر گرم هم ممکن است احساس آرامش به کودک دهد. - وسایل برقی را خاموش کنید.
تلویزیون و بازی های ویدیویی یا کامپیوتری، انرژی کودکان را بالا می برند. پس قبل از رفتن به رختخواب، تلویزیون و کامپیوتر را خاموش کنید.
کافئین و قند محرک هستند و باعث می شوند کودک دیرتر به خواب برود. لذا از عصر به بعد، خوراکی های شیرین و قهوه و چای را به کودک ندهید یا خیلی کم بدهید
- یک محیط مطلوب برای خوابیدن فراهم کنید.
اتاق خواب کودک باید تاریک (نه خیلی)، ساکت، با دمای مطلوب (نه گرم و نه سرد) و دور از هر گونه وسایلی باشد که خواب کودک را به هم می زنند. اسباب بازی های کودک را دور از او قرار دهید و لامپ کم نوری را در اتاق خوابش روشن بگذارید. - اتاق خواب و رختخواب فقط برای خوابیدن باشد.
هر گونه اسباب بازی، بازی و دیگر وسایلی که موجب به هم زدن خواب کودک می شود (مثل تلویزیون و کامیپوتر) را از اتاق خواب او دور کنید. به کودک خود اجازه بازی کردن در رختخواب و یا بردن اسباب بازی به رختخواب را ندهید، زیرا اینها مانع خوابیدن راحت او می شوند. - یک وسیله آرامش‌دهنده تهیه کنید.
داشتن یک روانداز مخصوص و یا یک اسباب بازی مخصوص (نه همه اسباب بازی ها) که کودک به آن عادت دارد، باعث آرامش او در خواب می شود. این وسیله خاص باعث می شود که حضور شما در اتاق خواب کودک کمتر شود و اگر کودک نصفه های شب از خواب بیدار شود، با دیدن آن، دوباره به راحتی بخوابد. - برنامه منظمی برای خوابیدن و بیدار شدن داشته باشید.
نگذارید کودک در طی روز خیلی بخوابد تا شب به راحتی خواب برود. سعی کنید کودک در طی روز فعالیت کند و خسته شود تا شب ها راحت تر بخوابد. البته نباید در این کار هم زیاده روی کرد، یعنی نباید کودک را خیلی خسته کرد، چون ممکن است خستگی زیاد مانع از خوابیدن او شود. از طرفی هم اگر کودک در طی روز احساس خواب آلودگی کرد، نباید مانع از خواب او شد، چون ممکن است در اثر نخوابیدن بدخلقی کند و حتی بیمار شود. بلکه باید اجازه بدهید برای مدتی بخوابد (نه مدت طولانی) تا احساس سرحالی کند. خواب طولانی در طی روز و به خصوص هنگام غروب آفتاب و بعد از آن، مانع از خوابیدن کودک در شب می شود. ساعت مشخصی برای خواب و بیداری کودک در نظر بگیرید. - کافئین و قند به کودک ندهید.
کافئین و قند محرک هستند و باعث می شوند کودک دیرتر به خواب برود. لذا از عصر به بعد، خوراکی های شیرین و قهوه و چای را به کودک ندهید یا خیلی کم بدهید. - بیماری ها را درمان کنید.
اگر کودک شما دچار آلرژی، آسم و … است، این بیماری ها باعث خرخر کردن، آپنه خواب و دیگر مشکلات خوابیدن می شوند. لذا توصیه می شود با پزشک کودک خود در این باره صحبت کنید. - از خوابیدن موفقیت‌آمیز کودک خود، تعریف کنید.
اگر کودک یک بار در طول شب بیدار شد و یا اگر اصلا بیدار نشد، از خواب کودک خود تعریف کنید تا او را تشویق نمایید. این کار به کیفیت بهتر خواب در شب کمک می کند.
پرسش هایی جهت کسب اطلاعات راجع به بیش فعالی کودکان
پرسش هایی جهت کسب اطلاعات درباره بیش فعالی
۱.ADHD یک ناتوانی یادگیری است
a. صحیح
b. غلط
۲. برای کمک به آماده شدن و رفتن کودک بیش فعال به مهد بهتر است:
a. اشکال و یادداشت های کوچک را جلوی چشم های او قرار دهیم.
b. برای او فهرست وظایف تهیه کنیم.
c. خودمان کار هایش را انجام دهیم.
۳. بچه های بیش فعال باید در مهد رژیم غذایی مخصوص داشته باشند.
a. صحیح
b. غلط
۴. ADHD واقعا یک اختلال نیست پزشکان آن را بزرگ می کنند.
a. صحیح
b. غلط
۵. ADHD ناشی از ضعف تربیتی و مراقبتی والدین است.
a. صحیح
b. غلط
۶. تک فرزندتان عموما بیش فعال است.
a. صحیح
b. غلط
۷. لکنت داشتن از علائم بیش فعالی است.
a. صحیح
b. غلط
۸. بیش فعالی همان ADHD است.
a. صحیح
b. غلط
۹. ADHD خود به خود در بزرگسالی درمان می شود.
a. صحیح
b. غلط
۱۰. اگر تمرکز کافی دارد بیش فعال محسوب نمی شود.
a. صحیح
b. غلط
پاسخ ها
۱. b
ADHD یک اختلال تکامل است و بچه های درگیر آن معمولا ضریب هوشی معمولی یا حتی بالاتر دارند. گروهی از بچه های بیش فعال مشکلاتی در یادگیری دارند که باید در مورد آن ها با متخصص مشورت کرد.
۲. a
اگر هنگام آماده شدن فرزندتان خود شما هم عجله داشته باشید خانه تان در وضعیت بدی به سر خواهد برد! پس خونسردی خود را حفظ کنید. بهتر است با فلش، کاغذ رنگی و عکس وظایف روزانه فرزندتان را به او یادآوری کنید. نشانه ها باید ساده و گویا باشند. می توانید از زنگ های هشدار هم کمک بگیرید. می توانید چنین فهرستی را هم برای ساعات مهد یا مدرسه او حاضر کنید.
۳. b
این رویه باعث می شود کودک فکر کند با بقیه فرق دارد و از این که همه بچه ها هرچه دل شان می خواهد می خورند و او باید فقط چند نوع غذا را بخورد، حس خوبی پیدا نمی کند. پس توصیه های تغذیه ای گفته شده را با زور اجرا نکنید.
۴. b
اگرچه هنوز آزمون مشخصی برای تشخیص این مشکل ارائه نشده اما تمامی جوامع علائم مرتبط با این مشکل را به عنوان یک اختلال می شناسند که ناشی از زنجیره رفتارهاست
۵. b
هیچ تحقیقی بی تجربگی والدین را در تربیت فرزند خود عامل ایجاد این اختلال نمی داند اگرچه تربیت صحیح در بهبود علائم بیش فعالی تاثیر چشمگیر دارند.
۶. b
۷. b
۸. b
بیش فعالی یکی از انواع ADHD است.
۹. b
۱۰. b
کودکانی که نمی توانند امور خود را سازماندهی کنند یا به پایان برسانند هم بیش فعال شناخته می شوند.یک اختلال تکامل است و بچه های درگیر آن معمولا ضریب هوشی معمولی یا حتی بالاتر دارند. گروهی از بچه های بیش فعال مشکلاتی در یادگیری دارند که باید در مورد آن ها با متخصص مشورت کرد.
نتیجه گیری
اختلال بیش فعالی كه در اغلب موارد با نقص توجه همراه است، معمولاً در دوران كودكی بروز می كند. تشخیص این اختلال در سنین زیر پنج سال قدری مشكل است زیرا امكان دارد با رفتارهای طبیعی و شیطنت آمیز كودكان اشتباه گرفته شود. با این حال، متخصصان می توانند این اختلال را تشخیص دهند و پیش بینی‌های لازم را به عمل آورند. این اختلال با فعالیت بیش از اندازه، خرابكاری و آزار رساندن همراه است. چنانچه این بچه‌ها در سنین كودكی معالجه نشوند، در دوره نوجوانی احتمال این كه رفتارهای ضد اجتماعی داشته باشند و نیز حالات افسردگی در آنها به وجود آید، بسیار است. بنابراین به والدین توصیه می شود كه حتماً در دوران كودكی برای معالجه این كودكان اقدام كنند
باسلام و خسته نباشید.من دوتا پسردارم5و12ساله فرزند دومم بیش فعال است ودر تکلم دچار مشکل است.در خواب کلماتی مثل مامان وبابا را کامل میگوید ولی در بیداری هرچی بااو حرف میزنیم و آموزشش میدیم حرفی نمیزند.
لینک نظر