آزمایش غربالگری روشی است که بهکمک آن، مادران باردار از وضعیت ابتلای جنین خود به بیماریهای مادرزادی و نواقص احتمالی آگاه میشوند.
غربالگری به مشخص شدن وجود بیماری مادرزادی یا احتمال آن در جنین کمک میکند. بیشتر آزمایشهای غربالگری غیرتهاجمی (noninvasive) هستند. یعنی برای انجام آنها نیازی به شکافتن بدن نیست و ازطریق ابرازهای پیشرفته، امکان مشاهدهی درون بدن میسر میشود. آزمایشهای غربالگری معمولا مخصوص به سهماههی اول یا دوم بارداری هستند. برخی از آنها هم در سهماههی سوم انجام میشوند.
پیشگیری، بهتر از درمان است
تست های غربالگری، آزمایشاتی است که احتمال خطری را تعیین می کند و پس از آن، بیمار برای انجام تست های تائیدی با روش های قطعی تر و کمی تهاجمی تر معرفی می شود
این آزمایشات قطعی نیست
ممکن است مادران باردار به اشتباه تصور کنند، انجام تست های غربالگری به معنای تشخیص صددرصدی ناهنجاری هاست.
آزمایشات مختلف برای تشخیص سلامت جنین
آزمایشات غربالگری پیش از تولد شامل سه نوع متفاوت است که در ماه های مختلف بارداری انجام می شود.
غربالگری توأم که در سه ماهه اول بارداری انجام می شود، از ابتدای هفته یازدهم بارداری تا سیزده هفته و شش روز قابل انجام است؛ البته با توجه به این که ضخامت شفافیت پشت گردن جنین به عنوان عامل مهمی در غربالگری سه ماهه اول در نظر گرفته می شود، انجام سونوگرافی دقیق نیز بسیار مهم و ضروری است. در صورتی که جواب این آزمایش ها نگران کننده باشد نیز باید بر اساس نظر پزشک، نسبت به انجام آزمایشات تکمیلی اقدام شود.
نوع دیگر غربالگری، غربالگری سه ماهه دوم است که می تواند ناهنجاری های دیگری مانند نقص لوله عصبی را مشخص کند و از 15 هفته و یک روز تا 22 هفته و شش روز قابل انجام است که بهترین زمان برای انجام آن هفته پانزدهم بارداری است و توصیه می شود با توجه به قوانین کشور، این غربالگری را در 15 هفته و یک روز انجام دهند.
روش سوم آزمایشات غربالگری، دو تست است که با عنوان «اینتگریتد» و «سکوئنشیال» معرفی شده است. انجام روش اینتگریتد به دلیل این که بیمار باید تا سه ماهه دوم صبر کند و نتیجه غربالگری سه ماهه اول و دوم یکجا به او داده می شود، چندان توصیه نمی شود.
اما در روش سکوئنشیال، غربالگری سه ماهه اول به طور کامل انجام شده و نتیجه به پزشک و بیمار اطلاع داده می شود.
در صورتی که احتمال خطر وجود داشته باشد، بیمار برای آزمایشات تائیدی ارجاع داده خواهد شد، اما اگر چنین نباشد، غربالگری های سه ماهه دوم انجام شده و پس از آن، ریسک نهایی را به بیمار و پزشک اطلاع می دهند. قدرت تشخیصی این روش 92 تا 95 درصد است و به همین دلیل اهمیت زیادی دارد و روشی مورد تائید و مطمئن است.
حساسیت کمتر برای بارداری های چندقلویی
خانم هایی که بارداری های دوقلویی یا چندقلویی را تجربه می کنند، چه کاری از دست شان ساخته است؟ آیا این آزمایشات می تواند برای آنها هم موثر باشد؟
اکنون برای بارداری های بیش از دوقلویی چنین امکانی را نداریم و غربالگری های پیش از تولد برای چندقلوها بسیار دشوار است.
اما درباره دوقلوها می توانیم این آزمایشات را با دقت خوبی انجام دهیم، ولی حساسیت آزمایش در بارداری های بیش از دوقلویی بسیار کاهش می یابد.
در مواردی که ناهنجاری های جنین تائید گردد و از سوی پزشک معالج دستور سقط داده می شود، بهتر است برای بررسی های تکمیلی، نمونه دوباره به آزمایشگاه برگردانده شود.